Jak wzmocnić odporność dziecka?

Jak wzmocnić odporność dziecka?

U dziecka, które ma słaby układ odpornościowy, zwykła infekcja może trwać kilka tygodni. U malucha, który ma silny układ immunologiczny, może zakończyć się po tygodniu. Warto więc dowiedzieć się, jak wzmocnić odporność dziecka, by ograniczyć liczbę infekcji do minimum i skrócić nawet o połowę czas ich trwania.

odporność dziecka

Czym jest odporność?

Odporność organizmu można zdefiniować jako takie działanie całego systemu immunologicznego, które pozwala w szybkim czasie zwalczyć wirusy lub innego rodzaju patogeny, bez konieczności wdrażania silnych leków. Działanie układu odpornościowego opiera się zarówno o aktywność fagocytów, które pochłaniają oraz niszczą mikroorganizmy; mastocyty, które pełnią bardzo ważną rolę w rozpoznawaniu wirusów i bakterii; interferon, który pobudza organizm do walki z patogenami; jak również limfocyty T i B, które prezentują antygen. Szereg mechanizmów w organizmie człowieka jest zaprogramowanych na samodzielną walkę z wirusem. Warto więc wspomóc ten mechanizm poprzez dobre odżywienie, właściwą dawkę ruchu na świeżym powietrzu, by dziecko zapadało na mniejszą ilość infekcji lub przechodziło je lżej. Należy przy tym pamiętać, że pewne okresy w życiu dziecka, takie jak np. okres przedszkolny, charakteryzują się skłonnością do chorób infekcyjnych i że jest to zjawisko normalne, które nie świadczy od razu o obniżonej odporności dziecka.

Jak wzmocnić odporność dziecka?

Aby wzmocnić układ immunologiczny dziecka, konieczne jest zadbanie o właściwy sposób odżywienia. Witaminy i minerały dla dzieci potrafią wspomóc mechanizm odpornościowy na tyle, że szybciej zwalcza on atakujące go wirusy, a liczba powikłań po infekcji jest mniejsza niż wtedy, kiedy dziecko jest źle odżywione.

Witaminy

Witamina D

Trudno wyobrazić sobie dobrą odporność organizmu bez witaminy D. Choć znana jest przede wszystkim z pozytywnego działania na układ szkieletowo-kostny, to wpływa ona korzystnie także na układ odpornościowy m.in. poprzez oddziaływanie na komórki prezentujące antygen (makrofagi i komórki dendrytyczne), czy na limfocyty typu T lub B. Już w badaniach z 1985 r. prowadzonych przez Rooka i wsp. udowodniono, że witamina D hamuje wzrost prątków gruźlicy (potwierdzono to w roku 2006 przez Liu i wsp.). Z kolei w badaniu, którego wyniki opublikowano w roku 2010 ogłoszono, że podawanie terapeutycznych dawek witaminy D pozwoliło aż o 40 % obniżyć zachorowalność na infekcje grypopodobne. Nie ma więc chyba wątpliwości, że witamina D korzystnie wpływa na układ odpornościowy i pozwala uchronić się przed infekcją. Zalecane przez lekarzy dawki witaminy D dla dzieci między 1 a 18 rokiem życia to od 600 do 1000 j.m. w zależności od masy ciała dziecka. Źródłem witaminy D jest przede wszystkim synteza przezskórna (wystarczy 20 minut ekspozycji na słońce bez kremu z filtrem, aby uzyskać wystarczającą dzienną dawkę tej witaminy). Jednak od października do marca synteza ta nie jest możliwa do uzyskania w Polsce ze względu na zbyt małe nasłonecznienie. W związku z tym zaleca się dostarczanie witaminy D wraz z pożywieniem np. poprzez jedzenie regularnie tłustych ryb. Jeśli maluch nie lubi na okrągło spożywać łososia czy dorsza, warto podać mu tran norweski dla dzieci. Wystarczy 5 ml tego „napoju” dziennie, aby zabezpieczyć dziecko przed niedoborem witaminy D.

Witamina A

Kolejną witaminą, która pozwala rodzicom zadbać o zdrowie dziecka, jest witamina A. Jej niedobór prowadzi do zaburzeń funkcji układu immunologicznego, co w konsekwencji wpływa na zwiększenie zachorowalności na choroby zakaźne. W badaniach dotyczących wpływu witaminy A na dzieci i młodzież wykazano, że niedobór witaminy A powoduje atrofię zarówno grasicy, śledziony, jak i węzłów chłonnych. Grasica pełni bardzo ważną rolę u dzieci, gdyż to w niej dojrzewają limfocyty typu T (białe krwinki), które odpowiadają za odporność organizmu. Dzięki prawidłowemu działaniu grasicy w dzieciństwie, możliwe jest wykształcenie mechanizmów niezbędnych do zwalczenia infekcji. Z kolei śledziona i węzły chłonne wspomagają walkę z wirusami np. poprzez produkcję przeciwciał. Skoro rola witaminy A jest tak doniosła, nie powinno zabraknąć jej w diecie. A dostarczyć ją można spożywając takie produkty jak wątróbka czy masło. Pamiętając, że witamina A rozpuszcza się tylko w tłuszczach i bez nich nie jest przyswajalna, warto sięgnąć też po tran norweski, który nie tylko ją zawiera, ale również ułatwia jej wchłanianie. Kiedy wprowadzenie wyżej wymienionych produktów do diety dziecka nie jest możliwe (bo maluch nie lubi lub nie toleruje tych pokarmów), warto sięgnąć po witaminy dla dzieci z apteki np. żelki z witaminami.

Pozostałe składniki odżywcze wspomagające odporność dziecka

Żelazo

Żelazo również należy do składników, które wspomagają odporność malucha. Niedobór tego pierwiastka powoduje słabsze działanie fagocytów oraz zwiększa ryzyko zakażeń oraz infekcji, gdyż zaburza wytwarzanie interleukiny 2, która odpowiada za odpowiedź odpornościową.  W związku z powyższym, w diecie dziecka nie powinno zabraknąć podrobów, chudej wołowiny, czy ryb takich jak np. sardynki. Żelazo jest lepiej wchłaniane, kiedy towarzyszy mu obecność witaminy C. W związku z tym do wątróbki podajmy np. ogórka kiszonego, do wołowiny – natkę pietruszki. Oprócz tego można uzupełnić dietę malucha w witaminy dla dzieci z żelazem, w których zwykle występuje jednocześnie witamina C, wspomagająca jego przyswajanie.

Probiotyki

Coraz częściej mówi się o tym, że odporność rodzi się w jelitach. Jeśli są szczelne, wówczas nie przepuszczają większych cząsteczek jedzenia np. dużych cząstek białka, które mogą drażnić organizm i powodować stan zapalny. Dodatkowy stan zapalny osłabia odporność organizmu, bo ten zamiast walczyć z wirusem, jest zajęty rozprawianiem się np. ze zbyt dużą cząstką białka mleka. Jak więc wzmocnić odporność dziecka dzięki probiotykom? Przede wszystkim sięgnąć po szczep, który ma udowodnione działanie wzmacniające układ immunologiczny dziecka, a mianowicie po Lactobacillus rhamnosus. Liczne badania przeprowadzone na temat tego szczepu udowadniają, że można dzięki niemu zmniejszyć liczbę infekcji i ograniczyć ich absencję w przedszkolu lub szkole.

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Źródła:

  • E. Dymarska, A. Grochowalska, H. Krauss, Wpływ sposobu odżywiania na układ odpornościowy. Immunomodulacyjne działanie kwasów tłuszczowych, witamin i składników mineralnych oraz przeciwutleniaczy, „Nowiny Lekarskie” 2013, tom 82, nr 3, s. 222-231
  • T. Frankiewicz, Suplementacja witaminą D – czy tylko osteoprotekcja?, „Przegląd menopauzalny”, 2011, tom 15, nr 4, s. 329-330
  • I. Steinka, Wybrane aspekty stosowania probiotyków, „Annales Academiae Medica Gedanensis” 2011, nr 41, s. 97-108